Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków na Opolszczyźnie

Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków Elżbieta Molak i Dyrektor Muzeum Piastów Śląskich Dariusz Byczkowski mają zaszczyt zaprosić

na regionalne obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, które odbędą się w dniu 26 kwietnia 2018 r. (czwartek) w Muzeum Piastów Śląskich w sali Pinottiego, przy Placu Zamkowym w Brzegu.

Program spotkania

10:00 Powitanie gości przez organizatorów spotkania Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Elżbietę Molak i Dyrektora Muzeum Piastów Śląskich Dariusza Byczkowskiego

10:20 Wykład dra Bartosza Kuświka "Zapomniane upamiętnienia". Problem upamiętniania ważnych wydarzeń historycznych w przestrzeni publicznej w XX i na początku XXI wieku.

10:50 Wykład dra Andrzeja Peszki „Zważaj na krok swój, gdy idziesz do domu Bożego”.Fara św. Mikołaja oraz dawny kościół pw. św. św. Piotra i Pawła w Brzegu. Dzieje i konserwacja.

11:30 Wręczenie odznak Za opiekę nad zabytkami

11:50 Wykład Jerzego Skarbka Gotycki Dom Miejski w Brzegu.

12:20 Poczęstunek i zwiedzanie Muzeum Piastów Śląskich

Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków

Zorganizowane przez Narodowy Instytut Dziedzictwa oraz Miasto Zamość obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków odbędą się w dniach 18-19 kwietnia 2018 r. w Zamościu. Patronat honorowy nad MDOZ objęli:
prof. Magdalena Gawin, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalny Konserwator Zabytków, prof. Przemysław Czarnek, Wojewoda Lubelski, oraz Sławomir Sosnowski, Marszałek Województwa Lubelskiego.

W ramach obchodów MDOZ przygotowano kilka wydarzeń poświęconych popularyzacji ochrony dziedzictwa kulturowego. 18 kwietnia 2018 br. zostanie zaprezentowana premiera filmu „Krajobraz mojego miasta”, który jest elementem kampanii społecznej. Jej celem jest zwrócenie uwagi na estetykę przestrzeni miejskiej oraz chaos reklamowy szpecący nasze najbliższe otoczenie. Film stanowi część kompleksowego projektu zachęcającego do zmian w krajobrazie polskich miast. Jego celem jest zwiększenie świadomości i poczucia odpowiedzialności władz samorządowych za ochronę dziedzictwa lokalnego. Przedstawia on zagadnienia związane z zarządzaniem przestrzenią publiczną: miejscami pamięci, zielenią, reklamami zewnętrznymi oraz szeroko pojętą ochroną miejsc zabytkowych.
Uroczysta Gala Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków, która rozpocznie się o godzinie 19.00, zostanie poprzedzona spotkaniem tematycznym, poświęconym obiektom nominowanym do nagrody w konkursie Generalnego Konserwatora Zabytków Zabytek Zadbany. Spotkanie z udziałem właścicieli nominowanych zabytków, przedstawicielami jury i służbami konserwatorskimi będzie okazją do dyskusji o warunkach i efektach prac konserwatorskich ocenianych w tegorocznej edycji konkursu.
               Podczas gali nastąpi  rozstrzygnięcie 43. edycji konkursu Generalnego Konserwatora Zabytków na Zabytek Zadbany oraz wręczenie dyplomów i statuetek jego laureatom. Konkurs, adresowany do właścicieli, posiadaczy i zarządców zabytkowych obiektów wpisanych do rejestru zabytków, ma na celu szeroką promocję opieki nad dziedzictwem kulturowym i upowszechnianie najlepszych wzorów właściwego utrzymania i zagospodarowania obiektów zabytkowych.

Zawiadomienie o wszęciu postępowania administracyjnego w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków

Zawiadomienie dotyczące postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków kościoła parafialnego pw. św. Bartłomieja w Szydłowicach, gm. Lubsza, pow. brzeski.

Zawiadomienie zostało opublikowane dn. 23.02.2018 r.

Zawiadomienie o wszęciu postępowania administracyjnego w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków

Zawiadomienie dotyczące postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków wywrotnic wagonowych nr 1 i 2 w zespole portu przeładunkowego Koźle w Kędzierzynie-Koźlu, gm. Kedzierzyn-Koźle, pow. kędzierzyńsko-kozielski (działka ewid. nr 1049/21).

Zawiadomienie zostało opublikowane dn.23.02.2018 r.

Zawiadomienie o wszęciu postępowania administracyjnego w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków

Zawiadomienie dotyczące postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Wierzbiu, gm. Łambinowice, pow. Nysa (działka ewid. nr 498, 499, 500).

Zawiadomienie zostało opublikowane dn.12.01.2018 r.

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie wpisania zabytku do rejestru zabytków

Zawiadomienie dotyczące postępowania administracyjnego w sprawie wpisania do rejestru zabytków budynku przy ul. Stanisława Staszica 11 w Paczkowie, gm. Paczków, pow. Nysa (działka ewid. nr 314/6 k.m.1).

Zawiadomienie zostało opublikowane dn.12.01.2018 r.

Jeszcze kilka informacji na temat projektu realizowanego przez Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków

Dofinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego programu operacyjnego województwa opolskiego na lata 2014-2020 projekt Zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego poprzez rewaloryzację obiektów zabytkowych w Pokoju i działania edukacyjno-informacyjne w województwie opolskim będzie realizowany do 30.06.2019 r. przy współudziale Gminy Pokój – lidera projektu oraz partnerów: Gminnego Ośrodka Kultury, Sportu i Rekreacji w Pokoju, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (PWSZ) w Nysie
i Wojewódzkiego Urzędu Pracy.

            Projekt ma charakter kompleksowy i zakłada:

- przeprowadzenie prac konserwatorskich, rekonstrukcyjnych oraz zabezpieczających przy 11 zabytkach ruchomych oraz założeniu ogrodowo-parkowym, łączącym w sobie ogród francuski, mały park angielski, park krajobrazowy z małą architekturą;

- zdobycie większych umiejętności i wiedzy przez studentów PWST dzięki prowadzonym pracom konserwatorskim przy zabytkach ruchomych, a także przeszkolenie 20 osób, w tym bezrobotnych;

- doposażenie pracowni konserwatorskiej PWSZ;

- zwielokrotnienie doświadczeń w pracy dydaktycznej;

- zwiększenie świadomości społeczeństwa na temat wartości dziedzictwa kulturowego przez działania informacyjno-edukacyjne i wydanie poradnika dla instytucji kultury;

- wskazanie oddziaływania aktualnych trendów turystycznych, związanych z modą na zabytki, na rozwój społeczno-gospodarczy regionu.

Wymienione wyżej działania mają na celu rozwój społeczno-gospodarczy Opolszczyzny poprzez pobudzenie turystyki dziedzictwa, rewaloryzację zabytków, nowoczesną promocję, szkolenia i kampanie informacyjno-promocyjne. Główny cel zostanie osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych:

1.rozwój profesjonalnej kadry konserwatorów zabytków poprzez rewaloryzację założenia parkowego w Pokoju, położonego na obszarze Stobrawskiego Parku Krajobrazowego;

2.wzrost PKB Opolszczyzny dzięki rozwojowi turystyki dziedzictwa kultury regionalnej promowanej poprzez wykorzystanie nowoczesnych i profesjonalnych metod, m.in. gier multimedialnych i przygotowanie własnoręcznie pamiątek;

3.poprzez kampanię informacyjno-promocyjną uzyskanie wzrostu świadomości społeczeństwa na temat wpływu dziedzictwa kulturowego na rozwój społeczno-gospodarczy regionu oraz jednostki.

Głównym celem wydarzeń promocyjnych będzie upowszechnienie dziedziny ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego wśród całego społeczeństwa, a szczególnie w środowisku szkolnym i samorządowym. Zadanie będzie to w większości realizowane przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu. Realizacja przedsięwzięcia mającego na celu popularyzację wiedzy o zabytkach oraz idei ich ochrony będzie się odbywać w formie wydarzeń promocyjnych, takich jak:

- opracowanie i stworzenie na urzadzenie mobilne aplikacji: Zabierz rodziców na poszukiwanie skarbów, będącej grą miejską , ktora bedzie miała formę multimedialnego przewodnika po Opolu;

      - zorganizowanie warsztatów dla dzieci i młodzieży szkolne Dlaczego warto chronić zabytki?

       - konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży Mój ulubiony zabytek;opracowanie i wykonanie multimedialnego atlasu - przewodnika prezentującego region oraz dziedzictwo kulturowe Opola;

       - zorganizowanie 4 konferencji dla różnych grup odbiorców:

                                        1.konferencja Turystyka dziedzictwa kulturowego dla branży turystycznej;

                                       2.konferencja Jak dbać o zabytki? dla właścicieli obiektów zabytkowych;

                                       3.konferencja Jak chronić zabytki dziedzictwa kultury dla wójtów, burmistrzów miast i gmin Opolszczyzny;

                                       4.ogólnopolska konferencja popularnonaukowa poświęcona działaniom na rzecz zachowania krajobrazu kulturowego.

oprac. Katarzyna Długosz-Niedbalec

Przybywa nas pod kopickim mauzoleum

Ostatni dzień września 2017 zapisze się szczególnie w historii Kopic. Intencja: 195-lecie konsekracji kościoła oraz inicjatywa „Ratujemy Mauzoleum Schaffgotschów” przywiodła tu w sobotnie popołudnie ludzi, którzy czują podobnie: Bez godnego pochówku Joanny i Hansa Ulricha nie można oczekiwać dobrej przyszłości dla tego miejsca. Może brzmi to zbyt metafizycznie, może brzmi to nawet nieco „śmiesznie” i przesadnie dla ludzi niewierzących czy sceptycznych. Ale dla ludzi wiary ten akt ma znaczenie fundamentalne. I nieważne, czy ten „wyczyn” finansowy wyniesie 300 tys. zł, jak ocenili eksperci budowlani, czy mniej czy więcej...
Przypomnijmy: Joanna zmarła 21 czerwca 1910, Hans Ulrich 16 lutego 1915. Oboje spoczęli w klasycystycznym mauzoleum wzniesionym przy parafialnym kościele. Po sprofanowaniu w 1945 r. kaplicy grobowej zwłoki dawnych właścicieli Kopic zostały pochowane w grobie ziemnym niedaleko świątyni. Dziś wtórne miejsce pochówku porasta trawa, a zniszczony dach mauzoleum powoduje postępującą degradację zabytku.

W sobotnie popołudnie wydarzyło się coś bardzo ważnego. Po raz pierwszy, po kilkudziesięciu latach od powojennej tragedii, mieszkańcy Kopic podjęli się wspólnie z proboszczem Jarosławem Szelągiem wsparcia akcji zainicjowanej w kwietniu 2017 przez kilkuosobowe grono regionalnych historyków, twórców, przedsiębiorców. Celem naszych działań jest doprowadzenie do ekshumacji, godnego pochówku, restauracji mauzoleum, które udało nam się niedawno wpisać do rejestru zabytków. Uroczystość rozpoczęli uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3 z Rudy Śląskiej im. Joanny Gryzik (Grycik) von Schaffgotsch odśpiewaniem hymnu szkolnego. Sztandar wniesiony do świątyni przez młodych ludzi był jakże ważnym symbolem, że pamięć o „śląskim Kopciuszku” jest kontynuowana przez dyrekcję i grono pedagogiczne – nauczycieli, którzy nie tylko realizują sztywny program lekcyjny, ale czują konieczność edukowania najmłodszego pokolenia w duchu poszanowania tradycji regionalnej. Johanna Gryzik von Schomberg-Godula i jej małżonek Hans Ulrich Schaffgotsch – przedstawiciel jednego z najmożniejszych szlacheckich rodów Europy w XIX wieku, byli właścicielami Kopic i jednocześnie hojnymi darczyńcami dla mieszkańców Górnego Śląska. Szkoda tylko, że doczesne szczątki tak bardzo zasłużonych dla ziemi grodkowskiej osób do tej pory nie zostały przeniesione do kaplicy grobowej.

W programie spotkania oprócz Mszy Świętej był koncert, pokaz filmu „Schaffgotsch. Saga zapomnianego rodu” w reżyserii Andrzeja Klamta, charytatywna aukcja i piknik na placu obok plebanii. Aukcja, którą przeprowadziliśmy w sobotę, pozwoliła nam zebrać kwotę ponad 10 tys. zł, w tym 2 tys. zł ofiarowanych przez parafian z Szombierek a przekazanych przez proboszcza. Najdrożej zlicytowanym przedmiotem podczas aukcji okazała się butelka najlepszego białego wina wytrawnego w Polsce, rocznik 2016 z rodzinnej winiarni Ćwielong-Olszewski. Certyfikowany egzemplarz z numerem 1 został zakupiony za 1100 zł przez osobę reprezentującą właściciela spółki Pałac Kopice. Ten gest uczestniczenia przedstawiciela spółki w naszym wydarzeniu przyjęliśmy z ogromną satysfakcją, gdyż dalsze losy pałacowych ruin nie są nam obojętne podobnie jak losy szczątków przedwojennych właścicieli Kopic, familii Schaffgotschów. Ponad godzinę trwała licytacja: książek, pocztówek, monet, przedmiotów, obrazów i fotografii.

30 września przyłączyli się do naszej akcji znakomici goście, darczyńcy, patronowie:
dr Arkadiusz Kuzio-Podrucki, autor książki „Schaffgotschowie. Zmienne losy śląskiej arystokracji”; dr Henryk Niestrój, zastępca Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych; Przemysław Smyczek, dyrektor Wydziału Kultury Śląskiego Urzędu Marszałkowskiego;Marek Antoniewicz, burmistrz Grodkowa oraz wiceburmistrz Waldemar Wójcicki; właściciel pałacu w Sulisławiu – Jerzy Bar wraz z małżonką, dr Joanna Banik z Oddziału Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Opolu, Marcin i Jolanta Ćwielongowie, właściciele Winnicy Rodzinnej w Balcarzowicach; Janusz Rzepkowski, dyrektor Szkoły Podstawowej w Kopicach; Bernard Gaida, przewodniczący Związku Niemieckich Stowarzyszeń Kulturalno-Oświatowych; Krzysztof Wysdak w imieniu zarządu Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim; ks. proboszcz Antoni Kopiec wraz z grupą parafian z kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szombierkach; Grzegorz Płonka wraz z Kołem Miłośników Śląskiej Pieśni; Maria Nieć z Małymi Ligocianami; Janina Dygacz – żona zmarłego prof. Adolfa Dygacza; historycy: Przemysław Nadolski z Bytomia i Dariusz Zięba ze Skorogoszczy; dyr. Barbara Szklarska oraz nauczyciele i uczniowie Szkoły Podstawowej nr 3 w Rudzie Śląskiej; sołtys Kopic Danuta Mrowiec wraz z grupą mieszkańców, która zorganizowała piknik przy plebanii oraz 14 Drużyna Harcerska Zadyma z Grodkowa.

Dziękujemy wszystkim zaangażowanym w upowszechnienie naszej akcji dziennikarzom mediów z województw opolskiego i śląskiego.
O kolejnych naszych działaniach będziemy informowali na stronie: mauzoleumkopice.pl oraz parafiakopice.pl

Organizatorzy:
Maciej Mischok, Teresa Kudyba, Jan Naściuk, Alicja Biesaga, ks. Jarosław Szeląg
współpracownicy: Irena Twardoch, Wanda Cebulka, Barbara Gołąb.

W dniu 15 listopada 2017 r. w Bytomiu przy ul. ks. Karola Koziołka 3  odbędzie się w kościele pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny Msza św. w intencji rodziny Schaffgotschów.           

oprac. Maciej Mischok          

Projekt Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu

Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Opolu realizuje projekt "Zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego poprzez rewaloryzację obiektów zabytkowych i działania edukacyjno-informacyjne w województwie opolskim", dofinansowany z Funduszy Europejskich. Celem projektu jest zachowanie dziedzictwa kulturowego regionu poprzez rewaloryzację zabytków w miejscowości Pokój. Więcej informacji na plakacie.

Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Opolu

Obchody Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków odbyły się w Muzeum Diecezjalnym w Opolu 27 kwietnia 2017 r. Przybyli na uroczystość goście, wśród których byli przedstawiciele wojewody oraz osoby związane ze środowiskami konserwatorskimi, artystycznymi i architektonicznymi, wysłuchali dwóch interesujący wykładów bogato zilustrowanych materiałem fotograficznym. Referaty dr inż. arch. Moniki Adamskiej „Dwa gmachy urzędu opolskiej rejencji. Od XIX-wiecznego klasycyzmu do modernizmu okresu międzywojennego” oraz Jerzego Skarbka „Prace restauratorskie odcinka miejskiego muru obronnego Opola przy ul. Jana Łagnowskiego” nawiązywały do obchodów 800-lecia lokacji miasta Opola.

            Podczas uroczystości Wicewojewoda Opolski Violetta Porowska oraz Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków Elżbieta Molak wręczyły odznaki „Za opiekę nad zabytkami” przyznane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego. Ustanowiona 15 lutego 1962 r. odznaka w formie dwustopniowej (srebrnej i złotej) jest nadawana za utrzymywanie dóbr kultury zgodnie z zasadami opieki nad zabytkami, projektowanie i wykonywanie prac konserwatorskich lub robót budowlanych przy dobrach kultury, prowadzenie prac archeologicznych i wykopaliskowych, dokumentowanie dóbr kultury i prowadzenie badań naukowych związanych z ich konserwacją, przeciwdziałanie zagrożeniom dóbr kultury, popularyzację zagadnień związanych z działalnością konserwatorską.

Srebrne odznaki zostały przyznane Pani Janinie Słodkowskiej za zaangażowanie w ratowanie zabytkowych kamienic w Kluczborku i Panu Jerzemu Skarbkowi za działalność społeczną oraz przeprowadzone prace badawcze i konserwatorskie, które przyczyniły się do uratowania i wyeksponowania wartości zabytkowej wielu cennych obiektów Opolszczyzny.

Złote odznaki przyznano Pani dr Joannie Banik za duże zaangażowanie w promocję dziedzictwa kulturowego Śląska oraz Panu Andrzejowi Kałamarzowi za działalność na rzecz ratowania zabytków na terenie miasta Głogówka i poszczególnych sołectw gminy.

            Ostatnim punktem obchodów MDOZ było zwiedzanie wystaw w nowo odremontowanym Muzeum Diecezjalnym w Opolu.

oprac. Katarzyna Długosz-Niedbalec

Zdjęcia z obchodów Międzynarodowego Dnia Ochrony Zabytków w Muzeum Diecezjalnym w Opolu, fot. Szymona Ozimka i Mirosława Leśniewskiego.